ผลการประเมินโครงการ : การยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชนพวงหรีดและดอกไม้จันทน์สู่การสร้างวิสาหกิจชุมชน

ในการติดตามผลโครงการยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชน

สู่การสร้างวิสาหกิจชุมชน เพื่อสืบสานพระราชปณิธานในการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นอย่างยั่งยืนและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน เป็นการคุณค่าที่เกิดจากโครงการในมิติต่าง ๆ 5 ด้าน

ผลศึกษาคุณค่าด้านความรู้หรือนวัตกรรมชุมชน และการทำงานหลังจากการอบรมเชิงปฏิบัติการโครงการยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชน “พวงหรีดและดอกไม้จันทน์”สู่การสร้างวิสาหกิจชุมชน เพื่อสืบสานพระราชปณิธานในการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นอย่างยั่งยืนและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน ของสมาชิกศูนย์พัฒนาผู้สูงอายุ องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านนา (อบต.บ้านนา) จังหวัดนครนายก โดยศึกษาผ่านประเด็นสำคัญด้านความรู้หรือนวัตกรรมชุมชน 5 ด้าน ในมิติ 1. เกิดความรู้ใหม่ หรือองค์ความรู้ใหม่ 2. เกิดสิ่งประดิษฐ์ หรือผลผลิตใหม่ 3. เกิดวิธีการทำงาน หรือการจัดการใหม่ 4. เกิดโครงสร้างในชุมชนใหม่ และ 5. เกิดแหล่งเรียนรู้ใหม่

(1): เกิดความรู้ใหม่ หรือองค์ความรู้ใหม่

1) การหาสิ่งใหม่ๆมาทดแทน (Substitute) การแทนที่ หรือหาส่วนใหม่ๆ หรือวิธีการใหม่มาทดแทนส่วนของปัญหา ผลิตภัณฑ์ หรือกระบวนการ เช่น ใช้กรรมวิธีการผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ ใช้ระบบการทำงานใหม่ ๆ ใช้วัสดุใหม่ๆ เปลี่ยนส่วนประกอบบางส่วนใหม่ เกิดการประยุต์ใช้ความรู้ว่าสามารถใช้อะไรหรือวัตถุใดมาทดแทนได้บ้าง หรือมีวัสดุหรือทรัพยากรอะไรบ้างที่สามารถนำมาทดแทนเพื่อปรับปรุงผลิตภัณฑ์ สามารถเปลี่ยนรูปร่าง หรือสีได้อย่างไร สามารถใช้แนวคิดผลิตภัณฑ์นี้ในสถานที่อื่นได้หรือไม่

2) การปรับเปลี่ยน (Modify ) การดัดแปลง ปรับปรุง เปลี่ยนแปลง แก้ไขบางส่วนเล็ก ๆ น้อย ๆ จากของเดิมเพื่อทำให้ดีขึ้น เช่น การปรับเปลี่ยนสี รูปทรง การใช้งาน เกิดการประยุต์ใช้ความรู้ว่าสามารถดัดแปลงผลิตภัณฑ์นี้ได้ตรงส่วนไหนบ้าง จะเปลี่ยนรูปลักษณ์ของผลิตภัณฑ์ได้อย่างไรบ้าง องค์ประกอบอะไรของผลิตภัณฑ์นี้ที่ดัดแปลง ปรับปรุง แก้ไขได้บ้างเพื่อให้ดีขึ้น จนเกิดการทดลองรูปแบบของดอกไม้เป็นดอกไม้กระดาษ

3) การลดส่วนประกอบ ลดคุณสมบัติ (Eliminate) การพัฒนาโดยการตัดส่วนต่าง ๆ หรือส่วนประกอบ ที่ไม่จำเป็นออกบางส่วน เกิดการประยุต์ใช้ความรู้ว่าสามารถลดความซับซ้อนของผลิตภัณฑ์นี้ได้อย่างไร สามารถตัด ลด ส่วนประกอบออกได้อย่างไรบ้าง เพื่อให้ประสิทธิภาพตรงใจลูกค้า ดอกไม้กระดาษที่ประดิษฐ์ในเบื้องต้นมีกลีบดอกเยอะ จึงลดส่วนกลีบดอกลงประหยัดต้นทุน

(2): เกิดสิ่งประดิษฐ์ หรือผลผลิตใหม่

เมื่อผ่านการอบรมโครงการ เรื่อง การยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชนต้นแบบ พวงหรีดและดอกไม้จันทน์ผลผลิตใหม่เป็นการพัฒนาดอกไม้กระดาษเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชน พัฒนากรได้พัฒนาแบบร่างของดอกไม้สำหรับตัดกระดาษ เพื่อใช้เป็นแม่แบบกระดาษของดอกไม้ชนิดต่าง ๆ มาให้สมาชิกชุมชนฝึกประดิษฐ์ดอกไม้จากกระดาษธรรมดาให้เชี่ยวชาญก่อนที่ไปประกอบพวงหรีด

(3): เกิดวิธีการทำงาน หรือการจัดการใหม่

เนื่องจากสมาชิกส่วนใหญ่ของกลุ่มเป็นผู้สูงอายุ หลังจากผ่านการอบรมยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชนต้นแบบ พวงหรีดและดอกไม้จันทน์แล้ว พัฒนากรได้จัดระบบทำงานโดยการแบ่งหน้าที่ตามความถนัด เนื่องจากการประดิษฐ์ดอกไม้เป็นงานที่ต้องอาศัยทักษะฝีมือในการสร้างสรรค์ จึงแบ่งหน้าที่ให้คนมีฝีมือมาทำหน้าที่ และวางแผนผลผลิตต่อเดือน สร้างแรงจูงใจด้วยผลตอบแทนรายได้ให้กับคนประดิษฐ์ นอกจากนี้ยังมีการปันผลกำไรให้กับสมาชิกในการจูงใจให้สมาชิกบอกต่อเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ในการเพิ่มช่องทางจำหน่าย

(4): เกิดโครงสร้างในชุมชนใหม่

กหลังจากอบรมเรื่อง การบริหารจัดการกลุ่มเพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งในการเป็นวิสาหกิจชุมชนในโครงการยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชน “พวงหรีดและดอกไม้จันทน์”สู่การสร้างวิสาหกิจชุมชน เพื่อสืบสานพระราชปณิธานในการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นอย่างยั่งยืนและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนนั้นจึงมีแนวคิดในการจัดตั้งกลุ่มผู้ผลิตดอกไม้ประดิษฐ์ ทั้งนี้ในเงื่อนไขของวิสาหิจชุมชนที่ต้องมีสมาชิก 7 คน จึงจะสามารถจดทะเบียนได้นั้น สมาชิกส่วนที่ถูกแบ่งหน้าที่ประดิษฐ์ดอกไม้จันท์เดิมมีอยู่ 4 ครัวเรือนนั้นไม่พอที่จะจดทะเบียนได้ จึงได้ชักชวนสมาชิกใหม่เข้ามาเรียนรู้ทักษะ และกิจกรรมต่าง ๆภายในศูนย์พัฒนาผู้สูงอายุ องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านนา (อบต.บ้านนา)

(5): เกิดแหล่งเรียนรู้ใหม่

หลังจากอบรมเรื่องโครงการยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชน “พวงหรีดและดอกไม้จันทน์”สู่การสร้างวิสาหกิจชุมชน นักพัฒนาชุมชนได้พาสมาชิกไปศึกษาเกี่ยวกับวิสาหกิจชุมชนต่าง ๆ เช่น วิสาหกิจชุมชนผ้าพิมพ์ลายใบไม้สีธรรมชาติ (Eco-print) เพื่อเป็นแนวทางในการจัดตั้งวิสาหกิจชุมชน และการจัดการชุมชน